คลิปวิดีโอกลุ่มนักท่องเที่ยวจีนรุมแย่งตักกุ้งในบุฟเฟต์ ชนิดใครดูต้องอุทานปนขำ ใครซีเรียสอาจมองเชิงลบ และวิจารณ์ถึงความไม่มีระเบียบวินัยของนักท่องเที่ยวจีน ซึ่งมีข่าวมาเสิร์ฟรายวันเสมอ
กรณี “ตักกุ้ง” มีนักวิเคราะห์ด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม การเมือง หลายคนอธิบายถึงบริบทโครงสร้างดั้งเดิมของจีนที่มีการบริหารทรัพยากรในประเทศลักษณะ “กระจายไม่ทั่วถึง” ส่งผลให้เกิดการแย่งชิง ลัดคิว กักตุน ฯลฯ
กระทั่งถึงโครงสร้างทางเศรษฐกิจ สังคม ที่ชาวจีนเขยิบสู่การเป็นชนชั้นกลางมากขึ้น ทำให้ออกมาเที่ยวต่างประเทศมากขึ้น
ถัดจากบริบทประวัติศาสตร์ การเมือง สังคม มามองในบริบท “เศรษฐศาสตร์” กันบ้าง
ตัวเลขนักท่องเที่ยวจีนเป็นหนึ่งในตัวเลขสำคัญของจีดีพีโลก
ตัวเลขธุรกิจรวมการท่องเที่ยวของโลก คิดเป็น 10% ของจีดีพีโลก หรือ 1.5 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (ตัวเลขปี 2014) และจีน ประเทศเศรษฐกิจขนาดใหญ่อันดับสองของโลก เป็นเจ้าของตัวเลขส่วนแบ่งที่สูงมากในห้วง 10 ปีมานี้ โดยมีชาวจีนเดินทางออกไปท่องเที่ยวนอกประเทศเพิ่มขึ้น 17% รวมเดินทาง 120 ล้านทริปในปี 2558
ตัวเลขนี้เย้ายวนให้แม้แต่ประเทศตะวันตกก็หวังกระตุ้นเศรษฐกิจผ่านนักท่องเที่ยวจีน อาทิ แคนาดา สหรัฐ อังกฤษ สเปน และฝรั่งเศส เป็นต้น
เอ่ยแบบนี้ไม่ได้หมายถึงเอาตัวเลขนำจนส่งผลกระทบ แต่วิธีการที่หลายคนเสนอคือ “การบริหารจัดการ” นักท่องเที่ยวจีน
หลายประเทศในอาเซียน อาทิ เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น ไต้หวัน ต่างมีตัวเลขรายได้ด้านการท่องเที่ยวที่สัดส่วนโดยมากมาจากนักท่องเที่ยวจีน ไม่ต่างจากไทย
แต่ทุกประเทศเหล่านี้มีปัญหาแบบเดียวกัน
ที่หนักมากคือ ฮ่องกง ที่แม้เป็นส่วนหนึ่งของจีน แต่เกาะเล็กขนาดประชากร 4 ล้านคน ต้องรับชาวจีนจากแผ่นดินใหญ่ข้ามเข้ามาปีละ 40 ล้านคน คาดกันว่าภายในปี 60 จะเพิ่มเป็น 60 ล้านคนต่อปี!!
หลายคนกังวลว่ากรุงเทพฯ พัทยา เชียงใหม่ จะแออัดด้วยนักท่องเที่ยวจีนจนเกินรับ และเกิดสภาพแบบฮ่องกง คือ มีความแออัดทั้งระบบขนส่งมวลชน การเข้ามากว้านซื้อสินค้าตามซูเปอร์มาร์เก็ตจนสินค้าขาดแคลน รูปแบบร้านค้าที่เน้นไปตอบสนองนักท่องเที่ยวแทนคนในพื้นที่
แต่ฮ่องกงมีวิธีบริหารจัดการ เริ่มตั้งแต่ข้อเสนอให้จำกัดจำนวนนักท่องเที่ยวจีน ไม่ปล่อยเสรี แต่ที่เป็นรูปธรรมคือ กระจายนักท่องเที่ยวออกไปไปพื้นที่รอบนอก ไม่กระจุกตัวในใจกลาง อาทิ สร้างโรงแรมนอกเมือง ห้างสรรพสินค้ารอบนอก
เป็นภาพใหญ่ของการบริหารจัดการ นักท่องเที่ยวจีน ที่เรายังหวังพึ่งพิงทาง “ตัวเลข”
บ้านเราหากเอาเรื่อง คลิปตักกุ้งเป็นเรื่องวิพากษ์วิจารณ์ใหญ่ ควรใช้คลิปนี้มาเป็นอุทาหรณ์สร้างการบริหารจัดการ เริ่มจากจุดเล็กๆ คือการจัดระเบียบทัวร์จีนให้ได้ แค่บังคับให้ต้องเข้าแถว มีคนตักกุ้งให้ สร้างระเบียบขึ้นมาคลุมให้มากที่สุด
จากนั้นมองภาพใหญ่ว่าจะวางระบบ รับมือบริหารจัดการนักท่องเที่ยวจีนอย่างไร ให้การท่องเที่ยวมีคุณภาพ กระทบคนในพื้นที่ให้น้อยที่สุด ไม่ใช่ให้ท้องถิ่นหาวิธีตั้งรับกันแบบสุดโต่งจนดูเป็นการรังเกียจเดียดฉันท์
แต่ที่ผ่านมายังไม่เห็นภาพเชิงรุกนั้นชัดๆ เท่านั้นเอง…
The post “ตักกุ้ง”ทาง”ตัวเลข” appeared first on มติชนออนไลน์.